<a fr-original-style="" href="https://www.utkuperktas.net/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Utku Perktaş</a>İçinde bulunduğumuz yokoluş çağı, çevresel krizlerin yanı sıra toplumsal ve ekonomik adaletsizliklerin de sahnelendiği dev bir tiyatro sahnesi gibi. Dünya, nüfus artışı, küresel ısınma, savaşlar ve göçlerin bir arada şekillendirdiği karmaşık bir tabloyla karşı karşıya. Yaklaşık on yıldır Orta Doğu’da insanlar yer yurt arayışıyla başka coğrafyalara göç etmek zorunda kalıyor. Bu, sadece bölgesel yönetim ve politik zorluklardan kaynaklanmıyor; aşırı hava olaylarının tetiklediği doğal felaketler ve bu felaketlerin tetiklediği yaşamsal krizler de insanların yer değiştirmesini zorunlu kılıyor. Bu tabloya bakarken “Bir gün biz de göç etmek zorunda kalır mıyız?” sorusu, geleceğimizle ilgili endişeleri daha da derinleştiriyor. Zira bilim insanları kuraklığın gezegen için bir sonraki zorluklardan biri olacağını söylüyorlar.Kapitalizmin Ekolojik Bedeli: Taşıma Kapasitesinin ZorlanmasıKapitalizm, insan yaşamına çeşitli kolaylıklar sunarak tüketim alışkanlıklarımızı ve yaşam standartlarımızı dönüştürdü; ancak bu, doğanın sınırları ve gezegenin taşıma kapasitesi pahasına gerçekleşti. Thomas Malthus’un yüzyıllar önce ortaya koyduğu tartışmayla taşıma kapasitesi kavramı, bugün insan nüfusunun 8 milyarı aştığı bir dünyada, kendini daha da derin hissettiriyor. Nüfusun sürekli artması, doğal kaynaklar üzerinde sürdürülemez bir baskı yaratıyor. 1968’de Paul Ehrlich’in "The Population Bomb" kitabında dile getirdiği tehlikeler, bugün çok daha somut ve gözle görünür bir şekilde karşımızda duruyor.Ekonomik büyümeyi sürdürebilmek için sanayileşme teşvik edilip tüketim hızla artırılırken, bu sistemin ekolojik maliyeti göz ardı edildi. Yirminci yüzyılda yaşanan “yeşil devrim” ile tarımsal üretim artmıştı; ancak nüfusun katlanarak büyümesi, bu gelişmeleri geçici bir çözüme dönüştürdü. Bugün istatistiklere göre yoksulluk oranı azalırken, tüketim hızla arttı ve doğal kaynaklar hızla tükenmeye devam ediyor. Bu durum, gezegeni farklı açılardan etkiliyor ve en önemlisi de biyolojik çeşitliliği tehdit etmekle kalmayıp, gelecekte daha büyük çevresel ve toplumsal sorunlara da yol açacak gibi görünüyor.Isınan Dünyanın Sosyal Bedeli: Eşitsizlikler ve GöçlerKüresel ısınma, sadece çevresel etkileriyle değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı sarsan etkileriyle de büyük bir tehdit oluşturuyor. Avrupa gibi daha serin bölgelerde bile ölümcül sıcaklık dalgaları yaşanıyor. Orta Doğu gibi kırılgan coğrafyalarda yaşanan aşırı hava olayları, halk sağlığını ve sosyal yapıyı olumsuz etkiliyor. Artan sıcaklıklar, iklim değişikliği kaynaklı göçleri hızlandırırken, ülkelerin sosyo-ekonomik dengelerini de sarsıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Uluslararası Göç Örgütü verilerine göre, 2050 yılına kadar iklim değişikliği nedeniyle 200 milyondan fazla insanın zorunlu göç riskiyle karşı karşıya kalacağı tahmin ediliyor.</li></ul>Bu göçlerin büyük bir kısmı, özellikle sıcaklık artışı ve aşırı hava olaylarına karşı savunmasız olan Orta Doğu, Afrika ve Güney Asya gibi bölgelerden kaynaklanacak. Bu ölçekte bir göç hareketi, ülkelerin sosyo-ekonomik dengelerini sarsmakla kalmayıp, küresel düzeyde de büyük bir adaletsizlik ve eşitsizlik krizi doğuracak.Kirlilik: Göz Ardı Edilen Tehdit &nbsp;Kirlilik, gezegenin sağlığını tehdit eden en büyük unsurlardan biri. Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın (WWF) her iki yılda bir yayımladığı Yaşayan Gezegen Raporu, kirliliğin ekosistemler üzerindeki yıkıcı etkilerini ortaya koyuyor. Kirlilik yalnızca atmosferdeki karbondioksit salımı ile sınırlı değil; plastik kirliliği gibi sorunlar, okyanuslardan ormanlara kadar tüm ekosistemlere yayılarak gezegenin biyolojik çeşitliliğini tehdit ediyor. Plastik, içeriğindeki kimyasallarla su ve toprak kirliliğini artırarak, canlı yaşamını doğrudan etkiliyor ve sağlık risklerini artırıyor. Geri dönüştürülemeyen plastik atıklar, çevreye kalıcı zararlar verirken, mikroplastikler her ortamda bulunur hale geliyor.&nbsp;Plastiğin günlük yaşamda geniş ölçekli kullanımı, II. Dünya Savaşı sırasında hız kazandı. O dönemde askeri amaçlar için naylon, polyester ve polivinil klorür (PVC) gibi yeni plastik türleri geliştirildi. Savaş sonrasında bu malzemeler ticari ve tüketici ürünlerinde kullanılmaya başlandı. 1950'lerden itibaren plastik üretimi hızla artmaya başladı, çünkü hafif, dayanıklı ve ucuz bir malzeme olarak birçok sektörde tercih ediliyordu. Plastiklerin insan hayatını köklü şekilde dönüştürmesi, 1960'lı ve 1970'li yıllarda zirveye ulaştı. Gıda paketleme, elektronik, otomotiv ve tekstil sektörleri gibi geniş bir yelpazede yaygınlaşarak günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldi.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Plastiğin geri dönüşümü için gereken süre en az 400 yıl.</li></ul>Doğada kalma zamanı ve doğaya zarar verme süresi düşündüğümüzden çok daha öte. Bu arada şu istatistiği de hatırlatayım 1950’den bugüne insan nüfusu yaklaşık 5 milyarlık bir artış gösterdi. Dolayısıyla 1950’den bu yana artan insan nüfusu, plastik talebini de hızla artırarak çevre üzerindeki baskıyı katlanarak büyüttü ve plastiği, gezegenimizin ekolojik dengesine en büyük tehditlerden biri haline getirdi. Bu yoğun ve hızlı kullanım, plastiği modern yaşamın vazgeçilmez bir unsuru yaparken, doğaya bıraktığımız kalıcı fakat ağır bir miras haline getirdi.Gezegeni Kurtarma Zorunluluğu: Kolektif Bilinç ve FarkındalıkIsınan dünya, sadece çevresel değil, toplumsal ve ekonomik bir krize de işaret ediyor. İnsanlık, doğal kaynaklara yönelik sürdürülemez tüketimiyle gezegenin ekolojik geleceğini tehlikeye atarken, biyoçeşitliliği geri dönüşümü olmayan bir yok oluşa sürüklüyor. Öyleyse sürdürülebilir bir gezegen ve tüm canlılar için yaşanabilir bir dünya yaratmak için kolektif bilinçle hareket etmek zorundayız. Orta Doğu gibi iklim açısından kırılgan bölgelerde bu farkındalık daha acil hale geliyor. Krizin tüm yönleriyle ele alınması ve karar vericilerle toplumun birlikte hareket etmesi, gezegenin karşı karşıya olduğu bu çok boyutlu sorunları aşmak için en önemli adımlardan biri olacak. Tabii bir diğer adımda bugünün çocuklarının ve gençlerinin konu hakkında şüphesiz bilinçlendirilmesi. Farklı senaryoların sergilendiği bu dev sahneye karşı artık sadece seyirci olmamalıyız.

Dünyahali

Doğaya bıraktığımız ağır yük

Isınan Dünya: Nüfus Artışı, Eşitsizlikler ve Kaçınılmaz Dönüşüm

Prof. Dr. Utku Perktaş Öneriyor!İklim krizini her yönüyle incelemek ve sadece seyirci kalmamak adına, bilinci artırmaya yönelik aşağıdaki kitapları okuma listenize ekleyebilirsiniz!"<a fr-original-style="" href="https://www.kitapyurdu.com/kitap/iste-bu-her-seyi-degistirir/366641.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu Her Şeyi Değiştirir: Kapitalizm İle İklim Arasındaki Savaş</a>" - Naomi KleinKlein, kapitalizmin çevre üzerindeki etkilerini sorgularken, iklim krizine karşı toplumsal hareketin nasıl olması gerektiğini anlatıyor. Naomi Klein’ın bu kitabı kapitalizmin ekolojik maliyetlerinden bahseden iyi bir kaynak."<a fr-original-style="" href="https://www.idefix.com/yasanmaz-bir-dunya-isinma-sonrasinda-hayat-p-291643?vendorId=3&gad_source=1&gclid=CjwKCAiA3Na5BhAZEiwAzrfagLXqstprI9lBiJqvYsh0kRpCtaTrZeIGT_j5xpCidFcSN0aPDqetpRoC18EQAvD_BwE&gclsrc=aw.ds" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yaşanmaz Bir Dünya: Küresel Isınma Sonrası Hayat</a>" - David Wallace-Wellsİklim değişikliğinin dünyamız üzerindeki ciddi etkilerini detaylandıran bu kitap, gelecekte karşılaşabileceğimiz senaryoları anlatıyor."<a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/10203637-plastic" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Plastik: Zehirli Bir Aşk Hikayesi</a>" - Susan FreinkelFreinkel, plastiğin insan hayatındaki tarihini ve çevresel etkilerini ele alarak plastiğin yaygın kullanımıyla ilgili farklı bir bakış açısı sunuyor.&nbsp;

Utku Perktaş ile ilgili hikayeler